Program wychowawczo-profilaktyczny w szkole. Klucz do zdrowego i bezpiecznego rozwoju uczniów oraz narzędzie do jawnego działania szkoły dla dobra całej społeczności szkolnej

W Polsce wytyczne dotyczące programów wychowawczo-profilaktycznych w szkołach regulują przede wszystkim następujące przepisy prawa:

• ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2021 r., poz. 1082 z późn. zm.), która w art. 26 określa obowiązek opracowania i realizacji programów wychowawczo-profilaktycznych przez szkoły i placówki oświatowe,
• rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2017 r., poz. 356) określające ramy programowe oraz cele wychowawczo-profilaktyczne, które powinny być realizowane na poszczególnych etapach edukacyjnych,
• rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2017 r., poz. 1591), które dotyczy organizacji i form pomocy psychologiczno-pedagogicznej, w tym działań profilaktycznych,
• rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia (Dz. U. z 2018 r., poz. 467).
   

Głównymi celami programu wychowawczo-profilaktycznego są promowanie zdrowia fizycznego i psychicznego poprzez zachęcanie uczniów do prowadzenia zdrowego stylu życia, regularnej aktywności fizycznej oraz dbania o zdrowie psychiczne; zapobieganie uzależnieniom poprzez edukację na temat szkodliwości substancji psychoaktywnych, takich jak: narkotyki, alkohol  i papierosy, oraz promowanie alternatywnych form spędzania wolnego czasu; rozwijanie umiejętności społecznych, nauczanie umiejętności interpersonalnych, radzenia sobie ze stresem, rozwiązywania konfliktów i współpracy w grupie; wspieranie rozwoju emocjonalnego – w tym zakresie ważna jest pomoc w budowaniu pozytywnego obrazu siebie, rozwijanie empatii i umiejętności rozpoznawania oraz wyrażania emocji. 
Bezpieczeństwo w szkole rozumiane jest jako kształtowanie postaw odpowiedzialnych i przeciwdziałanie przemocy oraz cyberprzemocy.

Jak wygląda proces przygotowania